8 Tác Hại Của Việc Mổ Mắt Cận Thị: Nguy Cơ Tiềm Ẩn Nên Biết

Trong thời đại hiện nay, mổ mắt cận thị được ưa chuộng nhằm cải thiện thị lực và giảm phụ thuộc vào kính hay áp tròng. Tuy nhiên, tác hại của việc mổ mắt cận thị luôn là vấn đề được nhiều chuyên gia, bác sĩ và các bệnh viện uy tín nghiên cứu và xem xét kỹ lưỡng. Bài viết này tổng hợp các dẫn chứng thực tế và nghiên cứu khoa học về tác hại của việc mổ mắt cận thị để giúp bạn có quyết định đúng đắn cho sức khỏe mắt.

Mổ Mắt Cận Thị Là Gì?

Mổ mắt chữa cận thị là quá trình sử dụng công nghệ hiện đại để điều chỉnh cấu trúc của mắt, thường là giác mạc hoặc cấy ghép nội nhãn, nhằm thay đổi cách ánh sáng hội tụ, giúp hình ảnh trở nên rõ nét trên võng mạc. Mổ mắt chữa cận thị bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, mỗi loại có nguyên lý và chỉ định riêng. Chi phí và hiệu quả thường phụ thuộc vào công nghệ, cơ sở y tế và tình trạng mắt của từng bệnh nhân. Việc thăm khám kỹ lưỡng là bước bắt buộc để lựa chọn phương pháp an toàn và tối ưu. Các kỹ thuật phẫu thuật chính hiện nay gồm:

LASIK (Laser-Assisted in Situ Keratomileusis):Đây là phương pháp phổ biến nhất, sử dụng tia laser để tạo một lớp vạt mỏng trên giác mạc, sau đó tái định hình bề mặt giác mạc bên dưới nhằm điều chỉnh tật khúc xạ. Nhiều báo cáo từ Bệnh viện Mắt Quốc Gia cho thấy LASIK đã được áp dụng thành công trên hàng ngàn ca, mang lại cải thiện thị lực nhanh chóng và ít đau đớn.

Tuy nhiên, LASIK vẫn tồn tại nhiều tác hại tiềm ẩn như:

• Khô mắt kéo dài do tổn thương dây thần kinh giác mạc – có thể kéo dài nhiều tháng
• Nguy cơ lệch vạt, gấp nếp hoặc mất vạt nếu va chạm mạnh sau mổ
• Loạn thị, nhìn đôi nếu vạt không được tạo đúng kỹ thuật
• Giảm thị lực ban đêm, nhìn thấy quầng sáng (halo), lóa sáng (glare)
• Trong một số trường hợp hiếm, có thể gây viêm dưới vạt (DLK) – cần điều trị kịp thời
• Phương pháp này không phù hợp với những người có giác mạc mỏng, mắt khô nặng hoặc có dấu hiệu bất thường trên bản đồ giác mạc.

PRK, TransPRK, SmartSurfACE (Photorefractive Keratectomy)

PRK và các biến thể hiện đại như TransPRK hay SmartSurfACE là những phương pháp không tạo vạt giác mạc. Bác sĩ sẽ loại bỏ hoàn toàn lớp biểu mô bề mặt, sau đó dùng laser excimer để điều chỉnh hình dạng giác mạc. PRK thường được chỉ định cho bệnh nhân có giác mạc mỏng, bề mặt không đều, hoặc người chơi thể thao cường độ cao – nơi nguy cơ chấn động mắt sau mổ cao hơn.

Tuy nhiên, phương pháp này lại gây nhiều khó chịu sau phẫu thuật hơn so với LASIK:

• Đau rát, cộm, nhạy cảm ánh sáng trong 3–5 ngày đầu do lớp biểu mô bị loại bỏ hoàn toàn
• Thị lực hồi phục chậm hơn (từ 1–2 tuần, có thể mờ kéo dài vài tháng đầu)
• Có thể hình thành sẹo giác mạc (haze) nếu không chăm sóc đúng cách
• Một số bệnh nhân gặp hiện tượng nhìn mờ, nhòe vào ban đêm trong thời gian đầu

Theo nghiên cứu từ Viện Mắt học Quốc tế, PRK dù an toàn hơn với giác mạc mỏng, nhưng vẫn cần được cân nhắc kỹ lưỡng về thời gian hồi phục và cảm giác khó chịu kéo dài sau mổ.

SMILE (Small Incision Lenticule Extraction)

SMILE là kỹ thuật mới hơn, sử dụng laser femtosecond để tạo một “lenticule” – mảnh mô siêu mỏng bên trong giác mạc, sau đó lấy ra qua một đường rạch nhỏ chỉ khoảng 2–4mm. Ưu điểm lớn nhất của SMILE là không tạo vạt giác mạc, do đó giảm đáng kể nguy cơ lệch vạt, ít tổn thương thần kinh giác mạc và giảm khô mắt hơn so với LASIK.

Dù vậy, theo các chuyên gia tại Bệnh viện Mắt Trung Ương, SMILE không hoàn toàn loại bỏ được các tác hại tiềm ẩn, cụ thể:

• Vẫn có nguy cơ khô mắt kéo dài, nhất là với người có cơ địa dễ mất cân bằng nước mắt
• Hiện tượng mất cảm giác bề mặt giác mạc có thể gây khó chịu trong vài tháng
• Các lỗi trong quá trình thao tác (ví dụ lấy lenticule không trọn vẹn, lệch tâm) có thể dẫn tới thị lực không đạt kỳ vọng
• Không phù hợp cho người có loạn thị nặng hoặc giác mạc bất thường

SMILE cũng yêu cầu máy móc hiện đại và bác sĩ có tay nghề cao, bởi thao tác khó hơn nhiều so với LASIK.

Phakic IOL (ICL – Implantable Collamer Lens)

Khác với các phương pháp sử dụng laser để tái tạo bề mặt giác mạc, Phakic IOL – thường được biết đến với tên gọi ICL – là kỹ thuật cấy một thấu kính mỏng vào trong mắt, nằm giữa mống mắt và thủy tinh thể. Phương pháp này không làm thay đổi cấu trúc giác mạc nên thường được chỉ định cho các trường hợp cận nặng (trên -8.00D), giác mạc quá mỏng, hoặc không đủ điều kiện mổ bằng LASIK, PRK hay SMILE.

Tuy nhiên, đây là một phẫu thuật nội nhãn – xâm nhập vào bên trong mắt – nên tiềm ẩn một số rủi ro nghiêm trọng hơn nếu không được kiểm soát tốt:

• Tăng nhãn áp do thấu kính cản trở dòng chảy thủy dịch, gây áp lực nội nhãn tăng cao
• Đục thủy tinh thể sớm nếu thấu kính cấy vào chạm nhẹ thủy tinh thể tự nhiên, làm hỏng cấu trúc
• Viêm nội nhãn, một biến chứng hiếm nhưng rất nguy hiểm, có thể dẫn đến mất thị lực nếu không phát hiện và xử lý kịp thời
• Lệch kính nội nhãn, gây nhìn mờ hoặc biến dạng hình ảnh
• Ngoài ra, không phải ai cũng phù hợp với ICL – yêu cầu khắt khe về cấu trúc tiền phòng mắt, chỉ số nội nhãn và điều kiện vô trùng tuyệt đối trong phòng mổ

Dù mang lại thị lực rất tốt và phục hồi nhanh, Phakic IOL vẫn cần được cân nhắc kỹ bởi bác sĩ chuyên khoa nội nhãn, đặc biệt là trong bối cảnh người bệnh có bệnh lý mắt tiềm ẩn.

Contoura Vision, Topo-guided LASIK và PRESBYOND

Đây là những công nghệ mới phát triển dựa trên nền tảng LASIK nhưng có thêm tính năng điều trị cá nhân hóa: sử dụng bản đồ giác mạc 3D để lập trình laser theo địa hình bề mặt riêng của từng bệnh nhân. Các phương pháp như Contoura Vision hay Topo-guided LASIK giúp điều chỉnh cả các bất thường nhỏ mà các kỹ thuật cũ không xử lý được. Trong khi đó, PRESBYOND là lựa chọn đặc biệt cho người vừa cận thị vừa lão thị – giúp điều chỉnh đa tiêu cự để nhìn rõ ở nhiều khoảng cách.

Tuy nhiên, dù mang nhiều hứa hẹn, các công nghệ này vẫn chưa loại bỏ hoàn toàn rủi ro liên quan đến phẫu thuật giác mạc:

• Vẫn phải tạo vạt giác mạc (như LASIK), do đó vẫn có nguy cơ lệch vạt, khô mắt, nhìn chói sáng vào ban đêm
• Việc điều trị cá nhân hóa phụ thuộc lớn vào độ chính xác của bản đồ giác mạc – nếu sai lệch dữ liệu, laser có thể tạo sai vị trí, khiến thị lực không đạt như mong đợi
• Một số bệnh nhân có thể không phù hợp nếu giác mạc không ổn định, có dấu hiệu loạn thị không đều hoặc giác mạc hình chóp

Ngoài ra, chi phí điều trị bằng các công nghệ cá nhân hóa này thường cao hơn đáng kể, trong khi kết quả cuối cùng không phải lúc nào cũng vượt trội nếu không chọn đúng người bệnh và thực hiện đúng kỹ thuật.

Vậy câu hỏi đặt ra là có nên mổ mắt cận không? Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng, nhưng điều quan trọng là phải hiểu rõ tác hại của việc mổ mắt cận thị dựa trên tình trạng sức khỏe và đánh giá của bác sĩ chuyên khoa. Chẳng hạn, việc tìm hiểu kỹ về Nhược điểm của phẫu thuật Phakic là cần thiết nếu bạn đang cân nhắc phương pháp này.

Các Tác Hại Ngay Sau Khi Mổ Mắt Cận Thị

Ngay sau khi phẫu thuật, tác hại của việc mổ mắt cận thị có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức, gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân:

Đau, rát và khó chịu ở mắt

Một số bệnh nhân cảm nhận được cơn đau nhói, rát mắt ngay sau phẫu thuật. Các bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Quốc Gia cho biết, đây là một trong những tác hại của việc mổ mắt cận thị phổ biến nhất, mặc dù thường chỉ kéo dài vài ngày sau phẫu thuật.

Chảy nước mắt và khô mắt

Hiện tượng mắt chảy nước mắt hoặc ngược lại là khô mắt có thể xảy ra ngay sau mổ mắt. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng, đây là một dạng tác hại của việc mổ mắt cận thị cần được theo dõi cẩn thận và điều trị kịp thời.

Nhạy cảm với ánh sáng

Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể bị nhạy cảm với ánh sáng mạnh. Tác hại của việc mổ mắt cận thị này khiến cho người bệnh phải tránh tiếp xúc với ánh sáng chói, đặc biệt là vào những ngày đầu hồi phục, theo khuyến cáo của Bệnh viện Mắt Trung Ương.

Giảm chất lượng tầm nhìn theo thời gian

Mặc dù ban đầu có sự cải thiện, một số ca mổ mắt cận thị có thể dẫn đến giảm dần chất lượng tầm nhìn theo thời gian. Tác hại của việc mổ mắt cận thị này được ghi nhận qua nhiều nghiên cứu của Viện Mắt học Quốc tế, khi sự thay đổi cấu trúc giác mạc không được ổn định. Việc theo dõi sự thay đổi này thường được thực hiện định kỳ thông qua kiểm tra thị lực sử dụng Bảng Đo Thị Lực và các phương pháp chuyên sâu khác.

Tái phát tật cận

Không phải lúc nào phẫu thuật cũng mang lại hiệu quả ổn định. Một số bệnh nhân có thể gặp phải hiện tượng tái phát cận, một dạng tác hại của việc mổ mắt cận thị đã được các chuyên gia tại Bệnh viện Mắt Quốc Gia lưu ý kỹ lưỡng trong các buổi tái khám.

Biến chứng về giác mạc

Các biến chứng nghiêm trọng như mỏng giác mạc, sừng giác mạc hoặc các rối loạn bề mặt mắt là một trong những tác hại của việc mổ mắt cận thị đáng lo ngại. Các bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Trung Ương nhấn mạnh rằng, nếu không được can thiệp kịp thời, các biến chứng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.

Nguy cơ nhiễm trùng

Mặc dù quy trình vô trùng được tuân thủ nghiêm ngặt, nguy cơ nhiễm trùng sau phẫu thuật vẫn không thể loại trừ hoàn toàn. Đây cũng là một dạng tác hại của việc mổ mắt cận mà các chuyên gia y khoa luôn cảnh báo, đặc biệt là ở những trường hợp có các yếu tố bệnh lý kèm theo.

Mất thị lực vĩnh viễn

Mù mắt vì mổ cận thị là rất hiếm, nhưng không thể bỏ qua một trong những tác hại của việc mổ mắt cận thị nghiêm trọng nhất – mất thị lực vĩnh viễn. Nghiên cứu từ Viện Mắt học Quốc tế chỉ ra rằng, dù xảy ra ở tỷ lệ rất thấp, biến chứng này có thể để lại hậu quả nặng nề cho bệnh nhân nếu không được xử lý kịp thời.

Những tác hại của việc mổ mắt cận thị này cần được bệnh nhân nhận thức đầy đủ để có sự chuẩn bị tâm lý và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Cận Nhẹ Có Nên Mổ Mắt Không? – Đối Tượng Không Nên Phẫu Thuật Cận Thị

Các Đối Tượng Không Nên Mổ Mắt Cận Thị

Khi nào nên mổ cận thị? không phải ai cũng phù hợp với phẫu thuật mổ mắt. Việc xác định đúng đối tượng đáp ứng đủ điều kiện mổ mắt cận cẩn thận sẽ giúp giảm thiểu tác hại của việc mổ mắt cận thị. Theo các chuyên gia tại Bệnh viện Mắt Quốc Gia và Bệnh viện Mắt Trung Ương, các đối tượng không nên mổ mắt cận thị bao gồm:

• Người có giác mạc mỏng hoặc mờ: Nếu giác mạc không đủ dày hoặc có dấu hiệu mờ đục, khả năng phát sinh các tác hại của việc mổ mắt cận thị sẽ tăng cao. Điều này đã được các bác sĩ nhãn khoa nhấn mạnh qua nhiều nghiên cứu.
• Người mắc bệnh về mắt: Những người có bệnh lý như khô mắt nặng, viêm giác mạc hay các rối loạn về cần được thận trọng. Các bác sĩ tại Viện Mắt học Quốc tế cảnh báo rằng, mổ mắt cận ở nhóm bệnh nhân này có thể dẫn đến nhiều tác hại của việc mổ mắt cận thị nghiêm trọng.
• Người dưới 18 tuổi: Thị lực của trẻ em và thanh thiếu niên chưa hoàn toàn ổn định, do đó mổ mắt cận thị có thể gây ra tác hại của việc mổ mắt cận thị lâu dài khi thị lực tiếp tục thay đổi về sau này.
• Người mắc bệnh tiểu đường hoặc rối loạn miễn dịch: Những bệnh nhân này có khả năng lành vết thương kém và dễ bị nhiễm trùng, tăng nguy cơ gặp phải tác hại của việc mổ mắt cận thị theo báo cáo của các bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Quốc Gia.
• Người có tiền sử phẫu thuật mắt hoặc biến chứng sau mổ mắt: Đối với những người đã từng trải qua mổ mắt cận thị và gặp phải biến chứng, việc tái phẫu thuật cần phải cân nhắc thật kỹ lưỡng để tránh những tác hại của việc mổ mắt cận thị thêm.

Những đối tượng trên cần được đánh giá kỹ lưỡng bởi bác sĩ nhãn khoa để hạn chế tối đa các tác hại của việc mổ mắt cận thị cũng như đảm bảo kết quả phẫu thuật an toàn và hiệu quả.

Cận Nhẹ Có Nên Mổ Mắt Không?

Cận thị dưới 1 độ thường ít gây trở ngại sinh hoạt. Ví dụ, cận 0,75 độ có thể điều chỉnh bằng kính mà không cần can thiệp phẫu thuật. Mổ mắt thường được cân nhắc khi độ khúc xạ ổn định và kèm theo nhu cầu cá nhân đặc thù. Khi cân nhắc phẫu thuật, tìm hiểu về Chi phí mổ mắt cận là một phần quan trọng trong việc đưa ra quyết định cuối cùng.

Phẫu thuật thường không ưu tiên cho trường hợp cận thấp do rủi ro tiềm ẩn. Thay vào đó, đeo kính hoặc áp tròng giúp cải thiện thị lực hiệu quả, đồng thời tránh được biến chứng không mong muốn cũng như các chi phí từ laser.

Trường hợp cận 0,5 độ thường không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tầm nhìn. Tuy nhiên, nếu công việc đòi hỏi độ chính xác cao, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp điều trị phù hợp sau khi kiểm tra kỹ lưỡng.

Độ tuổi và sự ổn định của mắt là yếu tố quyết định. Người trẻ nên đợi đến khi độ cận ngừng tiến triển để tránh tái cận. Với cận nhẹ, theo dõi định kỳ và chăm sóc mắt vẫn là lựa chọn tối ưu cho đa số.

Các Lựa Chọn Thay Thế An Toàn Cho Việc Chăm Sóc Mắt Cận Thị

Nếu bạn lo ngại về các tác hại của việc mổ mắt cận thị, hãy cân nhắc các phương pháp thay thế đã được chứng minh an toàn qua nghiên cứu và thực tiễn lâm sàng:

Sử dụng kính cận hoặc kính áp tròng

Giải pháp truyền thống này vẫn luôn được coi là an toàn nhất. Nhiều bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Quốc Gia khuyến nghị rằng, đối với những người có nguy cơ cao về tác hại của việc mổ mắt cận thị, việc sử dụng kính hoặc áp tròng sẽ là lựa chọn tối ưu để điều chỉnh tật cận mà không gặp phải các biến chứng sau phẫu thuật.

Có nên đeo kính thay vì mổ cận thị? Kính hoặc kính áp tròng được ưu tiên cho người có giác mạc mỏng, tiền sử khô mắt. Đeo kính đúng cách không chỉ giảm nguy cơ tăng độ mà còn hạn chế biến chứng từ phẫu thuật. Đặc biệt, với cận nhẹ có nên đeo kính không, bác sĩ khuyên dùng kính thông minh để linh hoạt trong sinh hoạt hàng ngày. Để hiểu rõ hơn về lợi ích và sự tiện lợi của phương pháp này, bạn có thể tìm hiểu về Kính áp tròng cận.

Phương pháp Ortho-K

Đây là loại kính áp tròng đặc biệt được thiết kế để điều chỉnh tạm thời hình dạng giác mạc khi ngủ, từ đó cải thiện thị lực vào ban ngày. Phương pháp này không gây ra nhiều tác hại của việc mổ mắt cận thị vì không làm thay đổi cấu trúc giác mạc một cách cố định.

Giảm độ cận thị không cần phẫu thuật còn áp dụng qua điều chỉnh thói quen: hạn chế dùng thiết bị điện tử, tăng cường dinh dưỡng giàu vitamin A. Kết hợp đeo kính định hình giác mạc ban đêm giúp cải thiện thị lực tạm thời. Đây là giải pháp tự nhiên, bảo vệ sức khỏe mắt lâu dài, và an toàn được các chuyên gia khuyên dùng.

Chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh

Dinh dưỡng giàu vitamin A, C, E, kẽm kết hợp lối sống năng động, hạn chế tiếp xúc màn hình và bổ sung thuốc bổ mắt chứa lutein, omega-3 là giải pháp bảo vệ mắt cận thị hiệu quả. Theo Bệnh viện Mắt Trung Ương, điều chỉnh thói quen giúp giảm rủi ro hậu phẫu thuật và bảo vệ mắt. Để tìm hiểu thêm về các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe mắt, bạn có thể tham khảo các loại Thuốc bổ mắt tốt cho người cận thị được bác sĩ khuyên dùng. Đây là lựa chọn an toàn cho người chưa đủ điều kiện hoặc e ngại phẫu thuật.

Tham khảo ý kiến chuyên gia

Trước khi quyết định can thiệp, hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa tại các cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Mắt Quốc Gia hoặc Bệnh viện Mắt Trung Ương. Việc này giúp bạn hiểu rõ hơn về các tác hại của việc mổ mắt cận thị cũng như lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với tình trạng mắt của mình.

Những lựa chọn thay thế này không chỉ giúp giảm thiểu tác hại của việc mổ mắt cận thị mà còn bảo vệ sức khỏe mắt một cách bền vững theo hướng tiếp cận tự nhiên và an toàn.

Ngoài việc cân nhắc các phương pháp chăm sóc mắt cận thị thì có thể kết hợp với các bài tập cho mắt cận như một phần của chế độ chăm sóc mắt tổng thể.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

Kết Luận

Tóm lại, việc có nên mổ mắt cận không cần được cân nhắc kỹ lưỡng theo đánh giá của chuyên gia, vì tác hại của việc mổ mắt cận thị không chỉ gồm các biến chứng ngắn hạn như đau, rát, khô mắt, chảy nước mắt, và nhạy cảm với ánh sáng mà còn có thể dẫn đến giảm chất lượng tầm nhìn, tái phát tật cận, biến chứng giác mạc hay thậm chí mất thị lực vĩnh viễn. Các phân tích từ bài đã chứng minh những tác hại của việc mổ mắt cận thị này.

Hãy bảo vệ đôi mắt của bạn – Khám phá ngay các giải pháp an toàn và tham khảo tư vấn từ các bác sĩ về sức khỏe mắt!