Cách Kiểm Tra Mắt Có Bị Cận Hay Không? Dấu Hiệu Và Xử Lý

Cách kiểm tra mắt có bị cận hay không là điều nhiều người tìm kiếm khi bắt đầu thấy mắt mờ, nhìn xa không rõ hoặc thường xuyên nheo mắt. Nhưng liệu bạn có đang đánh giá đúng tình trạng của mình? Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết dấu hiệu ban đầu, tự kiểm tra tại nhà và biết khi nào cần đi khám mắt chuyên sâu – đơn giản nhưng vẫn đem lại kết quả tương đối.

Làm sao biết mình bị cận? Những dấu hiệu dễ nhận biết

Cận thị không xuất hiện một cách đột ngột, mà thường bắt đầu từ những dấu hiệu nhỏ và dễ bị bỏ qua trong sinh hoạt hằng ngày. Nếu bạn đang tự hỏi cách kiểm tra mắt có bị cận hay không, thì việc quan sát các biểu hiện ban đầu là bước đầu tiên và rất quan trọng.

Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến nhất:

Nhìn mờ khi nhìn xa: Khó khăn khi nhìn rõ bảng viết ở lớp học, biển báo giao thông hoặc dòng chữ trên màn hình chiếu trong phòng họp. Khi hình ảnh ở xa bắt đầu trở nên mờ và không sắc nét như trước, đây là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng.

Cách kiểm tra mắt có bị cận hay không-Làm sao biết mình bị cận? Những dấu hiệu dễ nhận biết — *_{Tầm nhìn bị mờ là dấu hiệu nhận biết cận thị phổ biến nhất}*

Hay nheo mắt hoặc nghiêng đầu để nhìn rõ hơn: Hành động này giúp tạm thời cải thiện tiêu điểm của mắt, nhưng nếu bạn thường xuyên lặp lại khi nhìn xa, rất có thể bạn đã bị cận nhẹ mà chưa nhận ra.
Mỏi mắt và nhức đầu nhẹ sau thời gian làm việc hoặc học tập lâu: Đây là dấu hiệu cho thấy mắt đang phải điều tiết quá mức để nhìn rõ, thường gặp ở những người bắt đầu bị cận nhưng chưa đeo kính.

Dấu hiệu của cận thị nhẹ, dễ bị bỏ qua

Cận thị nhẹ thường không gây khó chịu rõ rệt, vì mắt vẫn còn khả năng điều tiết để “bù trừ”. Chính vì vậy, nhiều người chỉ phát hiện khi đã tăng độ hoặc bắt đầu có các triệu chứng mệt mỏi mắt rõ rệt hơn.

Một số biểu hiện nhẹ nhưng có thể cho thấy bạn đang trong giai đoạn đầu của cận thị:

Mờ nhẹ khi học bài vào buổi tối hoặc ở nơi thiếu ánh sáng: Ánh sáng kém khiến mắt điều tiết nhiều hơn để duy trì hình ảnh rõ nét, và người cận nhẹ thường sẽ thấy mỏi mắt hoặc mờ nhanh hơn bình thường.
Dễ bỏ sót chi tiết trên màn hình hoặc khi nhìn chữ nhỏ ở xa: Bạn cảm thấy nhìn chữ ở bảng, trên màn hình trình chiếu hay biển hiệu xa có chút “nhòe” nhưng vẫn tạm đọc được – điều này dễ bị lầm tưởng là do mắt mỏi hay không tập trung.
Tưởng nhầm do mệt, khô mắt hoặc thiếu ngủ: Nhiều người khi mới bị cận nhẹ thường đổ lỗi cho tình trạng khô mắt hoặc thiếu ngủ. Tuy nhiên, nếu cảm giác mờ lặp lại liên tục dù đã nghỉ ngơi thì rất có thể bạn đã có vấn đề về khúc xạ.

Cách kiểm tra mắt có bị cận không tại nhà

Tự kiểm tra mắt tại nhà là một trong những cách đơn giản và hiệu quả để bạn sớm phát hiện dấu hiệu bất thường về thị lực. Dù không thể thay thế hoàn toàn việc đo mắt chuyên sâu, nhưng các phương pháp sau đây sẽ giúp bạn có góc nhìn ban đầu để biết mắt có bị cận hay không và khi nào nên đi khám.

Test thị lực bằng bảng đo mắt Snellen đơn giản

Bảng đo mắt Snellen là một trong những cách kiểm tra mắt có bị cận hay không phổ biến nhất để đánh giá thị lực cơ bản – thường được sử dụng trong các buổi khám sức khỏe hoặc tại phòng khám nhãn khoa. Giờ đây, bảng đo mắt cũng là cách kiểm tra mắt có bị cận không tại nhà, miễn là thực hiện đúng cách.

Cách làm:

Tải bảng đo mắt Snellen về hoặc mở trên máy tính/điện thoại có màn hình lớn.
Treo bảng hoặc đặt ở độ cao ngang tầm mắt.
Đứng cách bảng 3–5 mét, che một bên mắt bằng tay hoặc tấm chắn mỏng.
Đọc từng dòng chữ từ trên xuống dưới. Ghi lại dòng nhỏ nhất bạn có thể đọc được rõ ràng.
Lặp lại với mắt còn lại.

Cách xác định thị lực tạm thời:

Nếu bạn đọc được đến dòng nhỏ nhất: thị lực gần 10/10.
Đọc đến dòng thứ 6–7: thị lực khoảng 8/10 hoặc 6/10.
Dưới mức đó: có thể bạn đã bắt đầu bị cận hoặc gặp vấn đề điều tiết.

Cách kiểm tra mắt có bị cận hay không -Cách kiểm tra mắt có bị cận không tại nhà — *_{Bảng đo mắt Snellen – công cụ đơn giản để kiểm tra thị lực cơ bản}*

Cách kiểm tra mắt có bị cận không tại nhà bằng bảng Snellen sẽ cho bạn kết quả sơ bộ. Tuy nhiên, nếu thấy mình không đọc được rõ dòng chữ tương ứng với thị lực chuẩn, bạn nên sắp xếp đo mắt chuyên sâu để xác định độ cận chính xác.

Cách kiểm tra độ cận bằng điện thoại

Ngoài bảng Snellen truyền thống, bạn cũng có thể sử dụng các phương pháp kiểm tra độ cận của mắt online để kiểm tra thị lực một cách nhanh chóng, tiện lợi. Đây là lựa chọn được nhiều người trẻ ưa chuộng, đặc biệt khi chưa sẵn sàng đến phòng khám.

Một số app kiểm tra mắt phổ biến:

EyeQue VisionCheck: đo thị lực gần chính xác, có đánh giá độ cận sơ bộ.
Smart Optometry: hỗ trợ kiểm tra thị lực, màu sắc, độ tập trung.
Vision Test – Peek Acuity: cung cấp các bài test thị lực dạng câu hỏi, phù hợp dùng nhanh tại nhà.

Ưu điểm:

Thực hiện mọi lúc, mọi nơi
Giao diện dễ sử dụng, phù hợp cho cả trẻ em và người lớn
Một số app có phần hướng dẫn rất chi tiết, sát với phương pháp kiểm tra mắt thực tế

Nhược điểm:

Độ sáng màn hình, khoảng cách không chuẩn có thể ảnh hưởng kết quả
Không đo được chính xác độ cận (diop), chỉ ước lượng
Không phát hiện được loạn thị, viễn thị, hoặc cận giả

Phân biệt cảm giác nhìn mờ do cận thị hay tật khác

Không phải cứ nhìn mờ là bạn bị cận. Trên thực tế, cảm giác mờ mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, và việc phân biệt đúng nguyên nhân gây mờ mắt là bước cần thiết trong quá trình xác định bạn có thật sự bị cận hay không.

Dạng mờ thị lực	Đặc điểm	Gợi ý tật khúc xạ
Nhìn xa mờ, nhìn gần rõ	Mắt mỏi khi nhìn bảng, biển hiệu, slide	Cận thị
Mờ cả gần lẫn xa, nhức mắt khi đọc	Khó tập trung khi học bài, đọc sách	Loạn thị / điều tiết yếu
Mờ tạm thời, mỏi khi học lâu	Thị lực cải thiện sau nghỉ ngơi	Cận thị giả / mỏi mắt
Nhìn gần mờ, nhìn xa rõ	Dễ gặp ở người lớn tuổi	Viễn thị / lão thị

Khi nào cần đi khám mắt chuyên khoa?

Sau khi bạn đã thử kiểm tra mắt có bị cận không tại nhà bằng bảng đo Snellen hoặc các ứng dụng đo thị lực trên điện thoại, bước tiếp theo quan trọng là xác định xem mình có cần đến khám chuyên khoa hay chưa. Test tại nhà chỉ có thể đưa ra kết quả tham khảo, tuyệt không thể thay thế việc chẩn đoán chính xác tại các cơ sở y tế chuyên sâu.

Các dấu hiệu nên đi khám sớm

Dưới đây là những biểu hiện cho thấy bạn nên sắp xếp lịch khám mắt càng sớm càng tốt:

Mắt mờ đột ngột mà không rõ nguyên nhân: Đây có thể là dấu hiệu của thay đổi thị lực nghiêm trọng hoặc vấn đề về võng mạc không nên chủ quan.
Thị lực hai bên không đều rõ rệt: Nếu bạn cảm thấy một mắt nhìn rõ, một mắt nhìn mờ – hoặc tầm nhìn lệch hẳn khi che từng bên đây là dấu hiệu cảnh báo tình trạng cận lệch một bên, loạn thị hoặc nhược thị.
Test tại nhà nhiều lần nhưng kết quả vẫn bất thường: Dù bạn đã sử dụng bài kiểm tra độ cận của mắt online hoặc bảng đo, nhưng vẫn không đưa ra được kết quả rõ ràng thì tốt nhất nên dành thời gian thăm khám tại các cơ sở uy tín.
Cảm thấy mỏi mắt, nhức đầu, khó tập trung dù ngủ đủ giấc: Đây là biểu hiện cơ thể đang cố bù trừ cho thị lực yếu, cần kiểm tra khúc xạ để xác định độ cận hoặc loạn.

Cách kiểm tra mắt có bị cận hay không -Khi nào cần đi khám mắt chuyên khoa? — *_{Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm và chính xác các vấn đề thị lực}*

Nên đo mắt ở tiệm hay phòng khám?

Đo mắt ở tiệm kính hay các cơ sở y tế vẫn là một trong những cách kiểm tra mắt có bị cận hay không được ưu tiên hàng đầu. Dưới đây là một vài yếu tố phân biệt giữa hai hình thức để bạn có thể đưa ra lựa chọn phù hợp:

Tiệm kính: Đo sơ bộ – nhanh – phù hợp nếu đã từng đeo kính

Sử dụng bảng thị lực và máy đo khúc xạ tự động.
Chủ yếu giúp xác định độ cận hiện tại để cắt kính.
Không kiểm tra sâu về võng mạc, loạn thị, mắt lười hoặc các bệnh lý khác.
Không thay thế cho việc khám nhãn khoa định kỳ.

Phòng khám mắt chuyên khoa: Đo chuyên sâu – đầy đủ hơn

Kiểm tra từng yếu tố: thị lực, độ cận, độ loạn, khả năng điều tiết.
Có thể soi đáy mắt, đo nhãn áp, đo chiều dài trục nhãn cầu (nếu cần).
Được bác sĩ chỉ định đeo kính đúng độ, phù hợp với cả trường hợp cận lệch, loạn thị hoặc nhược thị.

Cận thị giả – làm sao nhận biết và tránh nhầm lẫn?

Không ít người sau khi áp dụng cách kiểm tra mắt có bị cận hay không tại nhà nhận thấy thị lực giảm, nhưng khi đi khám chuyên sâu lại có kết quả tình trạng mắt ổn định. Đây chính là trường hợp cận thị giả – một tình trạng tạm thời khiến mắt nhìn mờ như bị cận, nhưng thực chất không phải do tật khúc xạ gây ra.

Dấu hiệu thường gặp của cận thị giả:

Nhìn xa mờ, nhưng khi nghỉ ngơi thì cải thiện rõ rệt
Mỏi mắt, cay mắt, chảy nước mắt khi học lâu
Cảm giác mờ tăng lên khi dùng điện thoại nhiều hoặc học bài vào ban đêm
Đo thị lực giảm nhưng máy đo khúc xạ không phát hiện độ cận đáng kể

Tình trạng này thường gặp ở học sinh, sinh viên hoặc người làm việc văn phòng – những người phải điều tiết mắt liên tục trong thời gian dài. Khác với cận thị thật (liên quan đến cấu trúc nhãn cầu), cận thị giả thường đến từ việc mỏi mắt, khô mắt, thiếu ngủ hoặc ánh sáng học tập không đúng cách.

Cách phân biệt và xử lý:

Không vội đeo kính khi chưa chắc chắn bị cận thật
Áp dụng các cách kiểm tra có bị cận không tại nhà để xác định được tình trạng mắt
Nếu thị lực dao động rõ rệt, hãy khám mắt chuyên khoa để kiểm tra điều tiết mắt

Cách chăm sóc và bảo vệ mắt nếu chưa chắc chắn bị cận

Thói quen giúp mắt khỏe dù chưa bị cận

Dù chưa phát hiện bị cận hay chỉ mới thấy dấu hiệu mờ nhẹ, việc điều chỉnh thói quen hằng ngày vẫn đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ mắt. Những thói quen đơn giản dưới đây không chỉ giúp làm chậm quá trình giảm thị lực mà còn hỗ trợ điều tiết mắt hiệu quả hơn – đặc biệt nếu bạn đang học tập, làm việc nhiều với thiết bị điện tử.

Áp dụng nguyên tắc 20–20–20: Cứ sau 20 phút làm việc, hãy nhìn vật ở khoảng cách 20 feet (~6 mét) trong ít nhất 20 giây để giảm điều tiết mắt.
Học và làm việc dưới ánh sáng đầy đủ: Tránh học dưới đèn vàng mờ hoặc ánh sáng chỉ chiếu từ một phía. Ánh sáng không đều dễ khiến mắt phải căng lên để nhìn rõ, về lâu dài gây mỏi mắt và khởi phát cận thị.
Tập thư giãn mắt mỗi ngày:
- Đảo mắt theo vòng tròn để kích thích lưu thông máu quanh vùng mắt.
- Palming: xoa hai lòng bàn tay đến khi ấm, nhắm mắt lại và úp tay lên mắt để thư giãn trong 1–2 phút. Cách này rất phù hợp sau khi test mắt bằng bảng đo hoặc kiểm tra độ cận của mắt online.

Dinh dưỡng hỗ trợ thị lực, giảm nguy cơ cận thị học đường

Cách kiểm tra mắt có bị cận hay không -Cách chăm sóc và bảo vệ mắt nếu chưa chắc chắn bị cận — *_{Dinh dưỡng hợp lý giúp phòng ngừa cận thị hiệu quả từ sớm}*

Bên cạnh thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò lớn trong việc duy trì thị lực khỏe mạnh. Nếu bạn đang băn khoăn cách kiểm tra mắt có bị cận hay không, thì cũng đừng bỏ qua việc bổ sung những dưỡng chất quan trọng dưới đây để phòng ngừa cận thị từ sớm:

Vitamin A: Giúp duy trì giác mạc khỏe mạnh, chống khô mắt. Có nhiều trong cà rốt, gan, khoai lang, trứng.
Lutein & Zeaxanthin: Các chất chống oxy hóa tự nhiên có khả năng bảo vệ võng mạc khỏi ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại và máy tính. Tìm thấy nhiều trong rau lá xanh (rau bina, cải xoăn), ngô và lòng đỏ trứng.
Omega-3: Dưỡng chất giúp duy trì độ ẩm và ngăn ngừa khô mắt, thường có trong cá biển như cá hồi, cá thu hoặc dầu hạt lanh.

Cách kiểm tra mắt có bị cận hay không? Giải đáp thắc mắc dành cho những ai muốn biết!

Câu hỏi thường gặp

Làm sao biết bị cận nhẹ?

Bạn có thể nghi ngờ bị cận nhẹ nếu thường xuyên nhìn xa hơi mờ, hay nheo mắt khi nhìn bảng, màn hình hoặc mỏi mắt khi học lâu. Test tại nhà bằng bảng đo hoặc đo thị lực tại tiệm kính có thể giúp kiểm tra sơ bộ.

Kiểm tra mắt bằng điện thoại có chính xác không?

Chỉ mang tính tham khảo. Ứng dụng đo mắt trên điện thoại giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường, nhưng không thay thế được đo khúc xạ tại cơ sở chuyên khoa.

Bao lâu nên đi khám mắt 1 lần?

Người bình thường nên khám mắt 6–12 tháng/lần. Trẻ em, học sinh hoặc người đã bị cận nên đo mắt mỗi 6 tháng để theo dõi thay đổi độ.

Cận thị có thể cải thiện bằng cách tập mắt không?

Không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng tập mắt có thể giúp giảm mỏi mắt, giữ độ ổn định nếu thực hiện đều đặn – nhất là với người cận nhẹ hoặc cận thị giả.

Trẻ nhỏ bao nhiêu tuổi thì nên đo thị lực?

Từ 3 tuổi trở lên trẻ đã có thể đo thị lực cơ bản. Nên kiểm tra định kỳ mỗi năm, đặc biệt khi trẻ hay nheo mắt, ngồi gần tivi hoặc học kém tập trung.

Kết luận

Tóm lại, các cách kiểm tra mắt có bị cận hay không chỉ giúp bạn yên tâm mà còn là cách bảo vệ thị lực lâu dài. Dù bạn chưa chắc chắn về tình trạng của mình, vẫn có thể biết được tình trạng của mắt thông qua các phương pháp kiểm tra độ cận của mắt online hoặc sắp xếp khám nếu có thời gian. Tránh để mắt phải điều tiết quá sức, có thể để lại hậu quả gây bất tiện cho sau này.