Cách khắc phục mắt cận không còn là điều khó khăn nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và lựa chọn phương pháp phù hợp. Đeo kính chỉ là giải pháp tình thế, còn chăm sóc mắt đúng cách mới là hướng đi lâu dài, chỉ với những thay đổi nhỏ trong thói quen sinh hoạt, hoàn toàn có thể cải thiện thị lực hiệu quả. Vậy nếu bạn đang tìm cách giúp đôi mắt “dễ thở” hơn mỗi ngày, bài viết này sẽ là một gợi ý hữu ích để bạn bắt đầu từ những thay đổi nhỏ nhưng đúng hướng.
Khắc phục mắt cận như thế nào là hiệu quả và an toàn nhất?
Mục lục bài viết
Cận Thị Là Gì? Phân Loại Cận Thị Để Khắc Phục Đúng Cách
Cận thị là một dạng tật khúc xạ phổ biến khiến người bị cận không nhìn rõ vật ở xa. Về mặt y khoa, nguyên nhân chính là do nhãn cầu dài hơn bình thường hoặc giác mạc cong quá mức, khiến hình ảnh hội tụ trước võng mạc thay vì đúng trên võng mạc. Điều này làm cho hình ảnh ở xa bị mờ, nhưng nhìn gần thì vẫn rõ.
Mức độ cận thị thường được đo bằng diop (D) – đơn vị đo lường độ lệch khúc xạ của mắt. Càng cận nặng thì con số diop càng lớn. Ví dụ: người bị cận 1.0 độ sẽ gặp khó khăn khi nhìn vật ở khoảng cách hơn 1 mét.
Hiểu đúng bản chất của cận thị sẽ giúp bạn chọn được cách khắc phục mắt cận phù hợp và hiệu quả hơn, thay vì chỉ phụ thuộc vào kính hoặc đeo kính sai cách.
Phân biệt cận thị thật và cận thị giả
Một trong những bước quan trọng trước khi tìm cách khắc phục mắt bị cận là xác định bạn đang bị cận thị thật hay cận thị giả.
Cận thị thật là tình trạng do thay đổi cấu trúc nhãn cầu, hình thành vĩnh viễn và không thể phục hồi hoàn toàn bằng luyện tập hay thay đổi thói quen. Người bị cận thật thường phải đeo kính đúng độ để tránh mắt bị tăng độ nhanh hơn.
Cận thị giả là dạng rối loạn điều tiết tạm thời, thường gặp ở học sinh – sinh viên, dân văn phòng do mắt phải làm việc gần quá nhiều (như đọc sách, nhìn màn hình lâu). Dấu hiệu thường gặp là mắt mờ nhẹ khi học lâu, nhức mắt hoặc chảy nước mắt khi làm việc. Nhưng cận thị giả có thể cải thiện bằng cách nghỉ ngơi, tập mắt và thay đổi môi trường học tập đúng cách.
Ngoài các phân loại theo mức độ hay tính chất (thật/giả), cận thị còn có thể biểu hiện khác nhau ở mỗi người. Một trường hợp thường gặp là cận thị ở một bên mắt, tức là chỉ một mắt bị cận trong khi mắt còn lại có thị lực bình thường hoặc cận nhẹ hơn đáng kể. Tình trạng cận 1 bên mắt cần được thăm khám cẩn thận bởi bác sĩ chuyên khoa, vì nguyên nhân và cách quản lý có thể khác so với cận thị ở cả hai mắt, đồng thời giúp ngăn ngừa các vấn đề về thị giác hai mắt.
Hình ảnh mô phỏng mắt cận: ánh sáng hội tụ trước võng mạc khiến hình ảnh ở xa bị mờ
Các mức độ cận thường gặp
Cận thị được chia thành 3 mức độ phổ biến, dựa trên số diop (D):
Cận nhẹ (0.25 – 2.0 độ): Nhìn xa bắt đầu mờ nhẹ, vẫn có thể sinh hoạt bình thường nếu ánh sáng đủ. Đây là giai đoạn vàng để can thiệp bằng luyện tập mắt, điều chỉnh ánh sáng học tập và nghỉ ngơi hợp lý.
Cận trung bình (2.25 – 5.0 độ): Gây khó khăn rõ rệt khi học tập, di chuyển hoặc sinh hoạt ngoài trời. Lúc này, cần đeo kính đúng độ để tránh điều tiết sai và gây nhức đầu.
Cận nặng (> 5.0 độ): Mắt nhìn mờ hoàn toàn ở khoảng cách xa hơn 1 mét. Ở mức này, không chỉ cần đeo kính thường xuyên mà còn nên kiểm tra định kỳ để phòng tránh biến chứng như thoái hóa võng mạc, tăng nhãn áp,…
Lưu ý: Tùy từng mức độ cận mà cách khắc phục sẽ khác nhau. Để xác định chính xác tình trạng mắt, bạn nên kiểm tra bằng bảng đo thị lực tại các cơ sở chuyên khoa. Ngoài ra, người cận nhẹ nên ưu tiên các phương pháp tự nhiên như tập mắt, massage, dinh dưỡng và điều chỉnh sinh hoạt; còn người cận nặng cần kết hợp cả đo mắt định kỳ và đeo kính đúng độ để bảo vệ thị lực lâu dài.
Nguyên Nhân Dẫn Đến Cận Thị
Cận thị đang ngày càng phổ biến, nhất là ở học sinh, sinh viên và dân văn phòng, do thói quen học tập, làm việc cường độ cao mà ít chăm sóc mắt đúng cách. Hiểu rõ những nguyên nhân sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc tìm ra cách khắc phục mắt cận hiệu quả từ sớm.
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị cận thị bao gồm:
Thiếu vận động ngoài trời: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ánh sáng tự nhiên có vai trò bảo vệ mắt, giảm nguy cơ mắc cận thị – đặc biệt ở trẻ nhỏ.
Thời gian sử dụng thiết bị điện tử kéo dài: Khi mắt phải làm việc ở cự ly gần và điều tiết căng thẳng khi nhìn màn hình điện thoại, máy tính trong thời gian dài mà không nghỉ ngơi là nguyên nhân hàng đầu gây cận thị hiện đại và cận thị giả. Đây cũng là lý do vì sao cách để hết cận nhẹ luôn bắt đầu từ việc giảm thời gian nhìn màn hình. Bên cạnh việc hạn chế thời gian, nhiều người băn khoăn có nên đeo kính cận khi dùng điện thoại hay các thiết bị điện tử khác để bảo vệ mắt tốt hơn.
Môi trường thiếu ánh sáng tự nhiên: Học tập hoặc làm việc trong ánh sáng mờ, không đồng đều sẽ khiến mắt phải căng sức điều tiết, lâu dài dẫn đến giảm thị lực.
Yếu tố di truyền: Nếu bố mẹ bị cận, nguy cơ con cái cũng bị cận cao hơn người bình thường.
Những thói quen tưởng chừng vô hại lại là nguyên nhân phổ biến gây cận thị hiện nay
Chính vì vậy, nếu muốn tìm cách khắc phục mắt bị cận hoặc hạn chế tiến triển cận thị, bạn cần bắt đầu từ việc thay đổi thói quen sinh hoạt hằng ngày. Chủ động chăm sóc mắt ngay từ khi còn nhẹ chính là chìa khóa để bảo vệ thị lực lâu dài và hạn chế tình trạng tăng độ về sau.
Cách Khắc Phục Mắt Cận Tự Nhiên Dễ Thực Hiện
Tập luyện mắt đều đặn mỗi ngày
Một trong những cách khắc phục mắt cận hiệu quả nhất chính là tập luyện mắt đều đặn. Các bài tập như nhìn xa–gần xen kẽ, đảo mắt theo hình số 8 hoặc palming (úp tay ấm lên mắt) giúp cải thiện khả năng điều tiết tự nhiên, đồng thời giảm áp lực lên cơ mắt. Để tìm hiểu thêm chi tiết về các bài tập này, bạn có thể tham khảo các bài tập cho mắt cận hiệu quả.
Tập nhìn xa – gần xen kẽ giúp cải thiện khả năng điều tiết và giảm căng thẳng thị lực
Ví dụ: Bạn có thể dành 5 phút mỗi sáng để nhìn vào một vật gần (30 cm) và một vật xa (3–5m), lặp lại 10–15 lần. Đây là bài tập hữu ích cho người đang tìm cách để hết cận nhẹ và duy trì thị lực ổn định.
Áp dụng quy tắc 20–20–20 khi dùng thiết bị điện tử
Việc tiếp xúc liên tục với màn hình điện thoại, máy tính khiến mắt phải điều tiết không ngừng, là nguyên nhân phổ biến gây cận thị học đường và cận thị giả.
Để khắc phục và hạn chế tiến triển độ cận, hãy áp dụng quy tắc 20–20–20: cứ sau 20 phút làm việc, hãy nhìn vào một vật cách xa 20 feet (~6m) trong 20 giây. Cách này giúp mắt thư giãn kịp thời, giảm khô mắt và hạn chế mỏi điều tiết rất hiệu quả.
Điều chỉnh ánh sáng khi học và làm việc
Ánh sáng không đủ hoặc quá chói đều làm tăng nguy cơ mỏi mắt và phát triển cận thị. Khi học tập hay làm việc, hãy đảm bảo ánh sáng đầy đủ, tỏa đều khắp phòng, không chỉ tập trung từ một phía.
Học dưới đèn bàn và kết hợp thêm ánh sáng trần phòng là cách tốt để bảo vệ mắt. Đây cũng là một trong những bước quan trọng trong cách khắc phục mắt cận tự nhiên tại nhà.
Massage và bấm huyệt quanh mắt nhẹ nhàng
Massage nhẹ nhàng quanh vùng mắt giúp tăng lưu thông máu, giảm căng thẳng cơ mắt và hỗ trợ điều tiết tốt hơn. Một số huyệt thường được kích thích là huyệt tinh minh (gần sống mũi), toản trúc (đầu chân mày).
Hướng dẫn: Bạn chỉ cần dùng ngón trỏ ấn nhẹ, xoay tròn 10–15 giây mỗi điểm, 2–3 lần/ngày. Đây là mẹo nhỏ rất phù hợp cho những ai đang áp dụng cách khắc phục mắt bị cận bằng phương pháp tự nhiên.
Ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya
Thiếu ngủ làm giảm khả năng phục hồi của cơ mắt, tăng nguy cơ khô mắt và làm nặng thêm tình trạng cận thị.
Để cách khắc phục mắt cận đạt hiệu quả tối ưu, bạn nên ngủ đủ từ 7–8 giờ mỗi đêm, đồng thời hạn chế dùng điện thoại, laptop ít nhất 30 phút trước khi ngủ để mắt được nghỉ ngơi hoàn toàn.
Chế độ dinh dưỡng giàu vitamin A, Lutein, Omega-3
Một chế độ ăn uống giàu dưỡng chất không chỉ tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ trực tiếp cho đôi mắt.
Vitamin A: Giúp duy trì giác mạc khỏe mạnh (có nhiều trong cà rốt, khoai lang, trứng).
Lutein và Zeaxanthin: Bảo vệ võng mạc khỏi ánh sáng xanh (có trong rau bina, cải xoăn).
Omega-3: Giảm khô mắt và hỗ trợ tuần hoàn máu vùng mắt (có trong cá hồi, cá thu).
Vitamin A, Omega-3 và Lutein là dưỡng chất vàng cho đôi mắt sáng khỏe
Bổ sung đầy đủ những dưỡng chất này mỗi ngày sẽ hỗ trợ rất tốt cho những ai đang tìm cách để hết cận nhẹ tự nhiên.
Đeo kính đúng độ, không nên tự ý thay đổi kính
Nhiều người nghĩ rằng đeo kính nhẹ hơn độ thực sẽ giúp mắt tự điều chỉnh, nhưng thực tế điều này có thể khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn và độ cận tăng nhanh. Việc đeo đúng độ kính được bác sĩ chỉ định là bước quan trọng trong cách khắc phục mắt cận khoa học.
Lưu ý: Bắt buộc cần phải đi khám tại các cơ sở chuyên khoa khi cảm thấy tình trạng về thị lực đang thay đổi để được được thăm khám và đo độ cận chính xác trước khi thay đổi kính.
Cách Khắc Phục Có Giúp Hết Cận Được Không?
Đây là câu hỏi mà rất nhiều người thắc mắc khi bắt đầu quan tâm đến cách khắc phục mắt cận. Trên thực tế, cận thị tức là tình trạng nhãn cầu bị dài ra hoặc giác mạc cong quá mức không thể tự hết hoàn toàn, trừ khi can thiệp bằng phẫu thuật khúc xạ (như Lasik, Smile…). Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn hoàn toàn bó tay nếu không muốn phẫu thuật.
Với những trường hợp cận nhẹ (dưới 2.0 độ) hoặc cận thị giả (do mắt điều tiết quá mức khi dùng máy tính, học tập trong thời gian dài), bạn hoàn toàn có thể áp dụng những cách để cải thiện thị lực và làm chậm tiến triển nếu áp dụng đúng cách để hết cận nhẹ. Những phương pháp như tập mắt mỗi ngày, thay đổi thói quen sử dụng thiết bị điện tử, đảm bảo ánh sáng học tập và bổ sung dinh dưỡng phù hợp đều mang lại hiệu quả tích cực.
Cách khắc phục mắt cận: Ngăn mắt không bị tăng độ hiệu quả!
Những Câu Hỏi Thường Gặp
Bao nhiêu tuổi là hết tăng độ cận?
Sau 25 tuổi độ cận sẽ ổn định hoàn toàn, không còn tăng độ cận do nhãn cầu không còn phát triển nữa. Tuy nhiên nó cũng phụ thuộc rất nhiều vào môi trường và thói quen sống của từng cá nhân.
Cận bao nhiêu độ bị mù?
Mặc dù không có bất kỳ giới hạn nào cho độ cận nhưng nếu người bị cận thị vượt quá -50 Diop sẽ được xem là mù vì lúc này bệnh nhân chỉ có thể nhìn rõ vật ở cách mắt 2cm và dù được chỉnh kính thì thị lực của người bệnh cũng rất kém.
Tại sao càng đeo kính càng cận nặng?
Nếu kính của bạn quá yếu hoặc quá mạnh, chúng sẽ không điều chỉnh thị lực của bạn đúng cách và theo thời gian, mắt bạn sẽ phải căng ra để bù trừ, khiến tình trạng cận thị của bạn trở nên trầm trọng hơn.
Cận bao nhiêu độ thì không phải đeo kính?
Nên khi độ cận 0,25 thì không cần phải dùng đến kính. Độ cận 0.5 sẽ làm cho người cận thị nhìn xa sẽ mờ hơn bình thường một chút tuy nhiên nhiều trường hợp vẫn nhìn tốt ở độ cận này. Độ cận 0.75 độ là mức cận thị mà bệnh nhân nên bắt đầu đeo kính hỗ trợ khả năng nhìn của mắt, tuy nhiên không cần đeo thường xuyên.
Để sách cách mắt bao nhiêu cm?
Khoảng cách lý tưởng từ mắt đến vở là khoảng 30-35 cm.
Kết Luận
Tóm lại, mắt cận chỉ có thể áp dụng các các để hết cận nhẹ chứ không thể phục hồi hoàn toàn nếu đã ở mức cao, nhưng vẫn có thể được khắc phục và kiểm soát hiệu quả nếu bạn áp dụng đúng phương pháp. Việc tập mắt, ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý và kiểm tra định kỳ 6-12 tháng thường xuyên là những việc nhỏ nhưng có giá trị lâu dài. Hãy dành thời gian cho đôi mắt mỗi ngày – vì thị lực khỏe chính là “tài sản” quan trọng nhất bạn đang có.
Hoàng Tố Xuân Nga – Chuyên gia kính mắt & thời trang kính với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc thị lực và phong cách kính mắt. Cô là thành viên Hiệp hội Kính Mắt Việt Nam, từng tư vấn và cộng tác với nhiều thương hiệu kính mắt cao cấp. Với chuyên môn sâu rộng, Xuân Nga giúp khách hàng chọn kính phù hợp với nhu cầu thị lực (cận, viễn, loạn), kính chống ánh sáng xanh, kính râm & kính thời trang, đồng thời cung cấp kiến thức bảo vệ mắt chuẩn khoa học. Những bài viết của cô được đăng tải trên các website uy tín về sức khỏe mắt và thời trang kính, mang đến thông tin chính xác và đáng tin cậy.
